Thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 01/01/2019 của Chính phủ , ngày 29/3/2019, Bộ Tư pháp đã xây dựng Tài liệu hướng dẫn bước đầu các Bộ, cơ quan, địa phương về nâng xếp hạng chỉ số chi phí tuân thủ pháp luật (chỉ số B1) năm 2019 . Theo đó, trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nhằm giảm chi phí tuân thủ pháp luật cho các doanh nghiệp, góp phần nâng xếp hạng chỉ số B1, các Bộ, cơ quan, địa phương có trách nhiệm kịp thời, chủ động phản ánh các khó khăn, vướng mắc, đề xuất các giải pháp mới nâng xếp hạng chỉ số B1 về Bộ Tư pháp (Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật) để kịp thời tổng hợp, đề xuất, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đồng thời gửi Bộ Tư pháp (Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật) báo cáo kết quả thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nhằm giảm chi phí tuân thủ pháp luật, góp phần nâng xếp hạng chỉ số B1 để tổng hợp chung, báo cáo theo quy định. Thời hạn gửi báo cáo về Bộ Tư pháp trước ngày 10 của tháng cuối quý và trước ngày 10 tháng 12 của năm 2019.

Pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính ở nước ta đã trải qua một quá trình phát triển tương đối dài, kể từ sau khi thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà đến nay đến nay, với tiền thân là hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật quy định về phạm pháp vi cảnh. Cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội, số lượng các hành vi bị coi là vi phạm hành chính cũng ngày càng nhiều lên, dẫn đến áp lực ngày càng lớn cho cơ quan, người có thẩm quyền xử phạt, mà chủ yếu là các chức danh có thẩm quyền thuộc hệ thống cơ quan hành pháp (có 14 loại cơ quan với 183 chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính được quy định tại các điều từ Điều 38 đến Điều 51 của Luật xử lý vi phạm hành chính, thì hầu hết trong số đó là các cơ quan hành chính nhà nước và các chức danh là thủ trưởng các cơ quan, đơn vị thuộc cơ quan hành chính nhà nước).

Hiện nay, việc xử lý đối tượng đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn (BPXLHC GDTXPTT) do nghiện ma túy mà lại tiếp tục thực hiện hành vi sử dụng ma túy trái phép đang có những vướng mắc xuất phát từ các quy định pháp luật.

Luật xử lý vi phạm hành chính (Luật XLVPHC) được Quốc hội khóa XIII (kỳ họp thứ ba) thông qua ngày 20/6/2012, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2013, trừ các quy định liên quan đến việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính do Tòa án nhân dân xem xét, quyết định thì có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2014[1]. Trong đó, một trong những quy định được Luật XLVPHC “luật hóa” là nội dung về quản lý tiền thu từ xử phạt vi phạm hành chính, chứng từ thu, nộp tiền phạt. Thực tiễn thực hiện quy định pháp luật về quản lý tiền thu từ xử phạt vi phạm hành chính, chứng từ thu, nộp tiền phạt cho thấy, bên cạnh những thuận lợi, còn có những khó khăn, vướng mắc cần tiếp tục kịp thời được tháo gỡ nhằm góp phần nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Tạm giữ, tịch thu phương tiện vi phạm hành chính là những biện pháp, chế tài áp dụng đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính. Theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 21 và Điều 26 Luật xử lý vi phạm hành chính (Luật XLVPHC), tịch thu phương tiện vi phạm hành chính là một trong những hình thức xử phạt. Trong khi đó, theo quy định tại khoản 3 Điều 119 Luật XLVPHC, tạm giữ phương tiện vi phạm hành chính là một trong những biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính. Việc áp dụng các biện pháp, chế tài nêu trên đòi hỏi phải tuân theo một trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

Hiện nay, Luật xử lý vi phạm hành chính (Luật XLVPHC) và Bộ luật hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) đều có quy định về biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn. Bài viết tập trung phân tích để làm rõ sự giống nhau và khác nhau trong quy định của pháp luật về biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn với tư cách là một biện pháp xử lý hành chính theo quy định của Luật XLVPHC và với tư cách là một biện pháp giám sát, giáo dục theo quy định của Bộ luật hình sự trên các khía cạnh: Về đối tượng áp dụng; Về thời hạn và thẩm quyền áp dụng; Về nguyên tắc áp dụng; trình tự, thủ tục thi hành. Qua đó, tác giả đưa ra đề xuất, kiến nghị để tiếp tục có sự nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật trong việc quy định áp dụng biện pháp này.

Luật cạnh tranh được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV, kỳ họp thứ 5 thông qua ngày 12 tháng 6 năm 2018 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2019 (Luật cạnh tranh số 27/2004/QH11 hết hiệu lực kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành) . Luật cạnh tranh đã dành một chương (chương IX) quy định về xử lý vi phạm pháp luật về cạnh tranh, trong đó, có những quy định pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính về cạnh tranh “Tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về cạnh tranh thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật” . Bài viết tập trung phân tích những quy định về xử phạt vi phạm hành chính về cạnh tranh theo quy định của Luật cạnh tranh năm 2018 trong mối liên hệ, so sánh với quy định của Luật cạnh tranh năm 2004 và Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012.

Luật xử lý vi phạm hành chính (Luật XLVPHC) được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 20/6/2012, các quy định về xử phạt vi phạm hành chính của Luật có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2013. Theo quy định của Luật, việc xử phạt vi phạm hành chính phải tuân theo một trình tự, thủ tục chặt chẽ, bao gồm nhiều khâu (bước) khác nhau: Phát hiện hành vi vi phạm hành chính và buộc chấm dứt hành vi vi phạm, lập biên bản vi phạm hành chính; áp dụng các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử phạt vi phạm hành chính; xem xét, ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính; thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính… (trừ trường hợp xử phạt vi phạm hành chính theo thủ tục không lập biên bản hay còn gọi là thủ tục đơn giản, áp dụng đối với trường hợp xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối với tổ chức[1]). Lập biên bản vi phạm hành chính là một trong những khâu trong quá trình xử phạt có lập biên bản, hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính. Có thể nói, đây là một trong những khâu quan trọng nhất của quá trình xem xét, ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, bởi vì, nếu không lập biên bản để ghi nhận, xác định hành vi vi phạm hành chính thì sẽ không có căn cứ để ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 68 Luật XLVPHC thì trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính phải có nội dung liên quan đến biên bản vi phạm hành chính: